„Mała książka – wielki człowiek” to jedna z największych na świecie kampanii promujących czytelnictwo od narodzin, w ramach której rocznie do polskich dzieci trafia blisko milion książek.

Wszystkie nasze działania składają się na kompleksowy, wieloletni program, którego celem jest, by każde dziecko miało własne, pięknie wydane i mądre książki, których wspólne czytanie w gronie najbliższych przełoży się na ich rozwój i dobrostan, a także wzmacnianie więzi rodzinnych.  Kampania dofinansowana jest z budżetu państwa, ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i realizowana przez Instytut Książki od 2017 r.

Zanim podzielimy się z Wami tym, co przygotowujemy na ten rok, chcemy przypomnieć najważniejsze wydarzenia z zeszłorocznej odsłony naszej kampanii.

Przez cały rok kontynuowaliśmy nasze projekty bookstartowe skierowane do niemowląt, przedszkolaków i pierwszoklasistów, a także ich rodziców i opiekunów.

Nowo narodzonym dzieciom przekazaliśmy 274 622 Wyprawki Czytelnicze (książkę „Mama, tata i ja. Hop-la-la!” – antologię wierszy z ilustracjami Elżbiety Wasiuczyńskiej oraz broszurę „Książką połączeni, czyli czytam dziecku od narodzin”) w 330 szpitalach w całej Polsce.

200 000 Wyprawek Czytelniczych (książka „Krasnal w Krzywej Czapce” Wojciecha Widłaka z ilustracjami Aleksandry Krzanowskiej oraz broszura „Książką połączeni, czyli Mały Czytelnik w bibliotece”) oraz Kart Małego Czytelnika przekazaliśmy do 6758 bibliotek publicznych w całej Polsce (do projektu dołączyło ponad 100 instytucji więcej niż w 2022 roku!). W ostatniej edycji bibliotecznej odsłony projektu (2022/2023) dzieci, które po raz pierwszy zapisały się do biblioteki dzięki akcji, stanowiły ponad 60% wszystkich uczestników. Około 38% przedszkolaków otrzymało Dyplom Małego Czytelnika, co znaczy, że odwiedziło bibliotekę co najmniej 10 razy! Dla bibliotek, podobnie jak w latach ubiegłych, zorganizowaliśmy konkurs, w ramach którego otrzymaliśmy 249 prac konkursowych.

Jesienią premierę miała nowa książka dla pierwszoklasistów – „Wnuczka antykwariusza” autorstwa Justyny Bednarek z ilustracjami Emilii Dziubak. 450 000 książek wraz z broszurą dla rodziców „Kochasz? Czytaj razem z dzieckiem!” trafiło do wszystkich uczniów w Polsce rozpoczynających edukację w szkole podstawowej.

Łącznie w 2023 roku przekazaliśmy blisko milion książek dla niemowląt, przedszkolaków i pierwszoklasistów!

Działaniom towarzyszyła szeroko zakrojona kampania społeczna w mediach tradycyjnych i Internecie. O roli czytania w życiu każdego dziecka mówiliśmy m.in. w naszym spocie telewizyjnym i podcastach. Ambasadorami kampanii zostało małżeństwo: Emilia Komarnicka-Klynstra (aktorka teatralna i telewizyjna) oraz Redbad Klynstra-Komarnicki (aktor i reżyser), a także Przemysław Stippa (aktor teatralny i telewizyjny). Powstała też nowa strona kampanii, na której znajdziecie wiele przydatnych materiałów dotyczących wspierania rozwoju dzieci poprzez czytanie. Cały czas prowadziliśmy nasze kanały w mediach społecznościowych (Facebook, Instagram) oraz grupę dyskusyjną dla miłośników książek dla dzieci.

Dla najmłodszych czytelników przygotowaliśmy też serię wydarzeń: działania ambientowe pod hasłem „Zaczytane place zabaw” odbyły się w największych galeriach handlowych w Warszawie, a eventy promujące aktywne czytanie i zabawę z książką w bibliotekach i szkołach podstawowych.

Z kampanią „Mała książka – wielki człowiek” pojawiliśmy się też na różnych wydarzeniach branżowych i festiwalach, m.in. Międzypokoleniowym Festiwalu Literatury Dziecięcej – Ojce i Dziatki, Rabka Festival,  Zakopiańskim Festiwalu Literackim, Jarocin Festival oraz Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie i Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie.

O wpływie działań bookstartowych w Polsce na praktyki czytelnicze dzieci i ich rodzin mówiliśmy podczas konferencji „Synergia słowa i działania. Współczesne praktyki czytania, animacji i współtworzenia kultury czytelniczej” (Kraków) oraz podczas I Konferencji Naukowo-Metodycznej „Dziecko w zaczarowanym kręgu książki. Czytajmy Dzieciom!” (Poznań).

Przez cały rok wymienialiśmy też doświadczenia z innymi organizacjami z całego świata, które realizują projekty bookstartowe w ramach sieci EU Read oraz Global Network for Early Years Bookgifting.

W 2023 r. zostały przeprowadzone ogólnopolskie badania ilościowe i jakościowe wykonane przez zewnętrzne firmy specjalizujące się w badaniach społecznych dotyczące m.in. wpływu projektów bookstartowych Instytutu Książki na praktyki czytelnicze dzieci i ich rodzin oraz rozpoznawalności i społecznej oceny kampanii. Wnioski z badań potwierdzają skuteczność realizowanych działań proczytelniczych.  

Książki z projektu cieszyły się zainteresowaniem badanych uczestników akcji. Nieco ponad 80% badanych rodziców deklaruje, że czytali książki otrzymane w ramach programu. 1 na 4 respondentów dostrzega wpływ kampanii na czas poświęcony czytaniu dzieciom (20% badanych czytałoby mniej, a 6% w ogóle nie czytałoby dzieciom, gdyby nie kampania). Ponadto osoby, które same kupują lub wypożyczają książki dla najmłodszych, przyznały, że otrzymany prezent książkowy zachęcił je do większej aktywności w tym zakresie.

Kampanię „Mała książka – wielki człowiek” rozpoznaje łącznie ponad połowa badanych. Blisko 90% respondentów oceniło jej działania jako ważne i potrzebne.