2024 rok z kampanią „Mała książka – wielki człowiek”

Podsumowanie 2024 roku

Książka to prezent na całe życie. Towarzyszy nam od najmłodszych lat, inspiruje, rozwija wyobraźnię, a przede wszystkim pomaga zrozumieć otaczający nas świat i to, kim jesteśmy. W Instytucie Książki wierzymy, że czytanie nie tylko całościowo wpływa na rozwój dziecka, ale może być także mostem łączącym pokolenia i wzmacniającym więzi rodzinne. Dlatego też każda książka przekazana dziecku w ramach projektu „Mała książka – wielki człowiek” to dla nas powód do dumy i radości. Wiemy jednak, że do niektórych najbardziej przemawiają liczby, dlatego przedstawiamy szczegółowe podsumowanie naszych działań w 2024 roku. 

Program bookstartowy  

Pierwsze spotkanie z książką – pakiety dla noworodków 

Pierwszy etap naszego projektu rozpoczyna się na oddziałach położniczych, gdzie nowo narodzone dzieci wraz z rodzicami otrzymują wyprawki czytelnicze. To symboliczne zaproszenie do świata książek i wspólnego czytania, które wprowadza najmłodszych w świat literatury już od pierwszych dni życia. Dzięki współpracy z personelem medycznym i położnymi, docieramy do młodych rodziców, zachęcając ich do codziennego czytania dzieciom. Tegoroczną nowością w naszym projekcie była książka dla tej grupy wiekowej zatytułowana „Tyci, tyci” – zbiór wierszy autorstwa Doroty Gellner zilustrowany przez Joannę Kłos. W 2024 roku do młodych rodziców trafiło ponad 236 tysięcy książek. Pakiety są rozdawane w ponad 90% szpitali położniczych w Polsce, co świadczy o ogromnym zasięgu i skuteczności tych działań. 

Mały Czytelnik w bibliotece – książka dla przedszkolaka 

Dzieci w wieku przedszkolnym mogły odebrać swoje pakiety czytelnicze w blisko 7000 bibliotek publicznych na terenie całej Polski. Projekt zachęca dzieci do regularnego odwiedzania biblioteki z opiekunami, pierwszych samodzielnych wyborów czytelniczych i dbania o książki.  

W ramach tej inicjatywy przekazaliśmy około 160 tysięcy książek „Krasnal w Krzywej Czapce” autorstwa Wojciecha Widłaka z ilustracjami Aleksandry Krzanowskiej wraz z broszurą informacyjną dla rodziców oraz Kartą Małego Czytelnika. A wszystko to było możliwe dzięki ogromnemu zaangażowaniu i oddanej pracy bibliotekarek i bibliotekarzy zaangażowanych w projekt. 

Wprowadzenie pierwszoklasistów w świat literatury 

Dla dzieci, które rozpoczynają naukę w pierwszej klasie szkoły podstawowej, przygotowaliśmy wyprawkę czytelniczą zawierającą książkę „Wnuczka antykwariusza” Justyny Bednarek z ilustracjami Emilii Dziubak oraz broszurę dla rodziców. W 2024 roku przekazaliśmy książki aż 430 tysiącom pierwszoklasistów w blisko 13 500 szkołach w Polsce. Zachęcaliśmy nauczycieli i bibliotekarzy do uroczystego wręczania książek w ramach pasowania na czytelnika czy pierwszej wizyty w szkolnej bibliotece. 

Ponad 800 tysięcy książek podarowanych dzieciom 

W 2024 roku łącznie przekazaliśmy około 800 tysięcy pakietów czytelniczych. Od początku kampanii, która wystartowała w 2017 roku, do dzieci w różnych grupach wiekowych trafiło ponad 5,5 miliona książek. Te imponujące liczby pokazują, jak szeroki jest zasięg naszej inicjatywy i jak wielki wpływ wywieramy na rozwój czytelnictwa dzieci w Polsce. 

Kampania społeczna  

Przekazywaniu dzieciom książek towarzyszy szeroko zakrojona kampania promocyjna i medialna, której celem jest przypominanie rodzicom o niezwykle ważnej roli czytania w życiu dziecka już od narodzin oraz zachęcanie do częstego wspólnego czytania. Staramy się z naszymi działaniami bywać wszędzie tam, gdzie są najmłodsi czytelnicy i ich opiekunowie. 

Program edukacyjny „Czytamy Rodzinne Historie” 

Wiosną zrealizowaliśmy program edukacyjny dla nauczycieli i uczniów klas pierwszych szkół podstawowych zatytułowany „Czytamy Rodzinne Historie”. Projekt opierał się na książce „Wnuczka antykwariusza” i był innowacyjnym pomysłem na edukację czytelniczą w szkołach, zachęcającym ponadto dzieci do odkrywania rodzinnych historii. W ramach programu nauczyciele i bibliotekarze szkolni przeprowadzili warsztaty w ponad 1000 grupach, a w konkursie na najbardziej zaangażowaną klasę wzięło udział 200 zespołów.  

Obecność na najważniejszych festiwalach i wydarzeniach branżowych 

W 2024 roku byliśmy obecni na licznych wydarzeniach literackich i kulturalnych, takich jak Rabka Festival, Jarocin Festiwal, Międzypokoleniowy Festiwal Literatury Dziecięcej Ojce i Dziatki, Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu czy Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie. W ramach tych wydarzeń organizowaliśmy warsztaty, spotkania autorskie oraz prezentacje naszych projektów. 

Szczególnym wyróżnieniem było uczestnictwo w międzynarodowej konferencji poświęconej programom bookstartowym, która odbyła się w czeskim Senacie. Podczas tego wydarzenia mieliśmy okazję podzielić się naszymi doświadczeniami i czerpać inspiracje z najlepszych praktyk zagranicznych. 

Mała książka w drodze 

Zorganizowaliśmy także ogólnopolską trasę 100 warsztatów czytelniczych dla dzieci w różnych grupach wiekowych. Spotkania prowadzone przez doświadczonych animatorów – duet Tu Czytamy, Lucynę Eluszkiewicz, Małgorzatę Narożną, Mateusza Świstaka i Krystiana Truchalskiego – cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Dzięki nim dzieci mogły aktywnie poznawać książki wydane w ramach naszej kampanii i świetnie bawić się z rówieśnikami.  

Szkolenia  

Działania skierowane do dorosłych pośredników czytelnictwa odegrały ważną rolę w tegorocznej kampanii. Wspólnie z Fundacją Powszechnego Czytania zorganizowaliśmy szkolenia „Siła głośnego czytania. Wpływ wczesnej interwencji czytelniczej na zdrowie i rozwój dzieci” dla 1000 położnych – pierwszych ambasadorek czytelnictwa. Kurs dostarczał praktycznej wiedzy na temat wpływu głośnego czytania na zdrowie i rozwój najmłodszych oraz podpowiadał, jak promować czytelnictwo wśród świeżo upieczonych rodziców i tych oczekujących narodzin dziecka. 

Dodatkowo zorganizowaliśmy pięć szkoleń online dla promotorów czytelnictwa. Razem z naszymi ekspertkami i ekspertami zastanawialiśmy się, dlaczego warto pozwolić dzieciom na samodzielne wybory lekturowe, jak prowadzić inspirujące warsztaty czytelnicze, jak włączać elementy stotytellingu do promocji czytelnictwa i jak wspierać dobrostan i uważność dzieci dzięki książkom,  
a także jak otworzyć biblioteki na potrzeby niemowląt i ich rodziców. Z każdego szkolenia skorzystało około 500 osób. 

Czytamy wcześniakom 

W Szpitalu Położniczo-Ginekologicznym „Ujastek” w Krakowie odbyła się uroczysta inauguracja nowej edycji kampanii społecznej „Mała książka – wielki człowiek”. W trakcie wydarzenia razem z lekarzami podkreślaliśmy, jak ważne jest wprowadzanie dzieci w świat literatury już od pierwszych chwil życia, także tych urodzonych przedwcześnie. Na Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka rodzice wcześniaków otrzymali wyjątkowe prezenty – książki z autografem Doroty Gellner.  

Wspólnie z Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi zorganizowaliśmy konferencję z okazji Światowego Dnia Wcześniaka. W szpitalu powstały przytulne kąciki czytelnicze, a przed budynkiem na małych pacjentów czekał CzytoBus, w którym odbywały się głośne czytania i kreatywne zabawy. To niezwykłe wydarzenie pokazało, jak wielką rolę w terapii i rozwoju dzieci, także tych urodzonych przedwcześnie, odgrywa literatura, stając się pomostem między światem szpitalnym a ciepłem rodzinnego domu. 

Audiobooki  

We współpracy z Radiem Kraków przygotowaliśmy profesjonalny audiobook książki „Krasnal w Krzywej Czapce” autorstwa Wojciecha Widłaka. To nie tylko wspaniała historia, która otrzymała nową interpretację dzięki mistrzowskiej grze aktorskiej, ale również doskonała jakość produkcji, która zachwyca muzyką i efektami dźwiękowymi. Audiobook świetnie sprawdzi się zarówno podczas rodzinnych chwil, jako towarzysz podróży czy spokojnych chwil w domu, jak również jako narzędzie do pracy z grupami w bibliotece czy przedszkolu.  

Kampania medialna 

W minionym roku intensywną kampanię promocyjną w telewizji, radiu, prasie, Internecie, kinach studyjnych i sieci Multikino realizowaliśmy pod hasłem „Czytaj dziecku od narodzin!”. O tym, jak ważne jest, by zacząć czytać dziecku jak najwcześniej mówił również nasz spot, który mogliście obejrzeć w telewizji i Internecie.  

Naszą stronę internetową, na której znajdziecie ponad setkę artykułów o tym, jak wspierać czytelniczy rozwój dziecka, odwiedziło w tym roku 350 tysięcy użytkowników, a nasze media społecznościowe (Facebook, Instagram) zgromadziły łącznie 57 tysięcy obserwujących. Zaprosiliśmy do współpracy znanych sportowców Adriannę Sułek-Schubert, Andrzeja Wronę i Dawida Kubackiego, by dotrzeć z naszą misją do jak najszerszego grona odbiorców. 

Współpraca międzynarodowa 

Kolejny rok byliśmy dumnymi członkami międzynarodowych sieci EuRead i Global Network for Early Years Bookgifting. Dzięki tym współpracom możemy wymieniać się doświadczeniami z organizacjami z całego świata, czerpać inspiracje z innowacyjnych projektów i wdrażać najlepsze praktyki w Polsce. Uczestnictwo w tych sieciach potwierdza, że nasze działania są doceniane i stanowią wzór do naśladowania dla innych krajów. 

Badania i ewaluacja 

Aby program „Mała książka – wielki człowiek” mógł się cały czas rozwijać, przeprowadzamy doroczne badania ewaluacyjne. W 2024 roku przeprowadziliśmy ewaluację programu w bibliotekach, z której dowiedzieliśmy się m.in., że 66% uczestników projektu dla przedszkolaków stanowili nowi czytelnicy, którzy zapisali się do biblioteki przy okazji przystąpienia do programu, co oznacza, że do biblioteki zapisało się blisko 100 tysięcy dzieci. Blisko 53% z nich odwiedziło bibliotekę, wypożyczając książki, przynajmniej 10 razy. Pełny raport z ewaluacji znajdziecie na naszej stronie.  Ponadto, zleciliśmy ogólnopolskie badania dotyczące współczesnych praktyk czytelniczych w rodzinach. Wyniki wskazują na pozytywny wpływ projektu „Mała książka – wielki człowiek” na nawyki czytelnicze wśród dzieci i ich rodzin. Szczegółowe dane przedstawimy wkrótce. 

Podziękowania i spojrzenie w przyszłość 

Realizacja kampanii „Mała książka – wielki człowiek” w 2024 roku była możliwa dzięki wsparciu wielu osób i instytucji. Pragniemy serdecznie podziękować naszym partnerom, bibliotekarzom, nauczycielom, ekspertom, animatorom i położnym oraz wszystkim, którzy przyczynili się do popularyzacji czytelnictwa wśród najmłodszych. Wasze zaangażowanie i pasja są nieocenione. 

Z entuzjazmem patrzymy w przyszłość, planując kolejne działania, które jeszcze bardziej zbliżą dzieci do świata literatury, a całym rodzinom pomogą odkryć przyjemność czerpaną ze wspólnego czytania. 

Audiobook „Krasnal w Krzywej Czapce” – prezent dla najmłodszych na święta

Audiobook

Święta to czas radości, wspólnych chwil z rodziną i snucia opowieści pełnych magii i wzruszeń. Właśnie z myślą o najmłodszych czytelnikach i ich rodzicach Instytut Książki we współpracy z Radiem Kraków przygotował niezwykły prezent – audiobook na podstawie książki „Krasnal w Krzywej Czapce” Wojciecha Widłaka z ilustracjami Aleksandry Krzanowskiej. To nie tylko wspaniała historia, ale również doskonała jakość produkcji, która zachwyca muzyką, efektami dźwiękowymi i mistrzowską grą aktorską.

Audiobook powstał w ramach ogólnopolskiej kampanii „Mała książka – wielki człowiek”, która ma na celu promowanie czytelnictwa wśród dzieci w wieku przedszkolnym. Kampania realizowana jest przez Instytut Książki w blisko 7000 bibliotek w całej Polsce. To właśnie tam najmłodsi czytelnicy mogą otrzymać wyprawkę czytelniczą z książką „Krasnal w Krzywej Czapce”.

Aktorski kunszt i mistrzowska realizacja

Opowieść o Krasnalu, jego niezwykłych przygodach i o tym, jak ważne jest wspólne czytanie, jest pełna ciepła i humoru. Tekst Wojciecha Widłaka, autora uwielbianego przez dzieci, oraz ilustracje Aleksandry Krzanowskiej już same w sobie dostarczają wielu emocji. Teraz, dzięki adaptacji dźwiękowej, historia ta zyskuje nowy wymiar.

W nagraniu audiobooka wzięli udział profesjonalni aktorzy, którzy swoimi interpretacjami ożywili literackich bohaterów. W rolach postaci z książki usłyszymy:

  • Juliusza Chrąstowskiego,
  • Annę Tomaszewską,
  • Zuzannę Skolias-Pakułę,
  • Tomasza Wysockiego,
  • Marcina Kalisza,

Oraz gościnnie:

  • Tomasza Buszewskiego,
  • Aleksandrę Sobczak,
  • Bartłomieja Ziaję,
  • Krzysztofa Pietraszewskiego.

Reżyserką audiobooka była Georgina Gryboś, a za realizację i reżyserię dźwięku odpowiadał Wojciech Gruszka. Opracowanie muzyczne przygotowała Kinga Paterka.

Magia dźwięku

Audiobook „Krasnal w Krzywej Czapce” to nie tylko doskonała lektura, ale też świetnie przygotowana produkcja. Dopracowana oprawa muzyczna, subtelne efekty dźwiękowe i profesjonalna gra aktorska sprawiają, że słuchacz przenosi się do magicznego świata Krasnala i jego przyjaciół. Audiobook świetnie sprawdzi się zarówno podczas rodzinnych wieczorów, jak i jako towarzysz podróży czy spokojnych chwil w domu. A święta i zima to doskonały czas na czytanie i słuchanie książek w domowym zaciszu i chwile bliskości z najbliższymi.

Zwiększanie dostępności

Audiobook przyczynia się do zwiększania dostępności literatury dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Forma dźwiękowa umożliwia dzieciom i dorosłym, którzy nie mogą korzystać z tradycyjnych książek drukowanych, cieszenie się opowieścią w świetnej interpretacji aktorskiej. To ważny krok w kierunku budowania równego dostępu do kultury i literatury, niezależnie od barier fizycznych czy zmysłowych.

Kampania „Mała książka – wielki człowiek”

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” przypomina, jak ważne jest wprowadzenie dzieci w świat książek już od najmłodszych lat. Wizyta w bibliotece, wspólne czytanie i słuchanie audiobooków to doskonały sposób na budowanie relacji z literaturą.

Audiobook dostępny jest bezpłatnie dla najmłodszych czytelników. Można go pobrać tutaj.

Więcej o samej kampanii można przeczytać na stronie: www.wielki-czlowiek.pl.

Dzięki staraniom Instytutu Książki i Radia Kraków ta niezwykła produkcja trafi do tysięcy dzieci w całej Polsce, przynosząc chwile radości i wzruszeń.

Piłka nożna jako narzędzie promocji czytelnictwa

Piłka nożna w promocji czytelnictwa

Jak sport może inspirować dzieci do czytania – propozycje działań dla bibliotek i szkół

Sport i literatura mogą tworzyć niezwykły duet – zwłaszcza gdy chodzi o zachęcanie dzieci do czytania. Dzięki emocjom towarzyszącym sportowym rozgrywkom oraz inspiracji czerpanej z historii znanych zawodników biblioteki i szkoły zyskują skuteczne narzędzie do promowania czytelnictwa wśród młodych ludzi, szczególnie tych mniej zainteresowanych książkami. Poznaj praktyczne pomysły na działania łączące sport z literaturą i odkryj, jak piłka nożna może tłumaczyć świat.

Sport jako klucz do świata książek

Czytając raport o stanie czytelnictwa w Polsce za 2023 rok, trudno znaleźć kategorię, w której mężczyźni w porównaniu z kobietami przodują  w liczbie przeczytanych książek. Gdyby jednak w badaniu uwzględniono literaturę sportową, wyniki mogłyby być inne. Raport wspomina sport jedynie pięciokrotnie, co pokazuje, że ten obszar czytelnictwa bywa niedoceniany. Tymczasem łączenie tematyki sportowej z promocją czytelnictwa, szczególnie wśród młodych ludzi i chłopców, kryje ogromny potencjał. Tak, jak w sporcie – wystarczy odrobina determinacji, by trafić nawet do tej pozornie trudnej grupy „nieczytelników”.

Sportowe emocje na kartach książek

Sport, podobnie jak literatura, budzi wyjątkowe emocje. Wywołuje radość, podekscytowanie i wzruszenia. To emocje, których dzieci mogą doświadczać zarówno na boisku, jak i czytając książki. Obecność dzieci w koszulkach z nazwiskami sportowych idoli w bibliotece czy szkole przypomina nam o tym, jak ważną rolę odgrywają dla nich takie postacie jak Robert Lewandowski czy Iga Świątek. Dla wielu młodych ludzi są oni bohaterami na miarę postaci literackich – a często przykuwają uwagę o wiele bardziej niż fikcyjne opowieści. To szansa, by wykorzystać sportowe emocje jako wstęp do świata literatury.

Trening promocji czytelnictwa

Jako autor projektów łączących sport z literaturą, takich jak „Piłkarze kontra pisarze” czy „Z książką na stadionie”, wiem, że sport może stać się skutecznym narzędziem promowania czytelnictwa. Oto trzy poziomy aktywności, które w mojej opinii powinny zainspirować nauczycieli i bibliotekarzy do działania.

POZIOM I – proste inicjatywy na start

  1. Rozmowa o sporcie – zapytaj ucznia, czy oglądał mecz, komu kibicuje, a może sam gra w piłkę? Jeśli zbudujecie relację i zaczniecie rozmawiać w ten sposób, możesz później  łatwo polecić mu książki o jego idolu.
  2. Typowanie wyników – organizuj zabawy związane z prognozowaniem wyników meczów. Pokaż, że interesujesz się światem sportu.
  3. Aktualne książki – wprowadź do biblioteki najnowsze biografie sportowców. Dowiedz się od uczniów, o których zawodnikach chcieliby czytać.
  4. Rekomendacje książkowe – przeczytaj kilka książek sportowych, aby móc polecać je młodym czytelnikom. Warto zwrócić uwagę na biografie oraz reportaże, takie jak „Nadzieja FC” czy „Mecz to tylko pretekst”.

POZIOM II – budowanie zaangażowania

  1. Posty w mediach społecznościowych – nawiąż do aktualnych wydarzeń sportowych w postach promujących literaturę. Przykład? Wywiady, w których sportowcy mówią o swoich ulubionych książkach, mogą stać się inspiracją.
  2. Wystawy tematyczne – zorganizuj wystawy książek sportowych z okazji wielkich imprez, takich jak Mistrzostwa Świata czy Igrzyska Olimpijskie. Obok terminarza meczów wywieś listę polecanych lektur.
  3. Sesja zdjęciowa – zorganizuj „książkową” sesję na stadionie lub w hali sportowej.
  4. Wywiady ze sportowcami – przeprowadź rozmowę z lokalnym sportowcem o jego ulubionych książkach. Umieść wywiad na stronie internetowej szkoły lub biblioteki.

POZIOM III – zaawansowane działania

  1. Wyjazd na mecz – zorganizuj wycieczkę na stadion, a przy jej okazji konkurs fotograficzny pt. „Z książką na stadionie”.
  2. Spotkania z zawodnikami – zaproś wybranego sportowca na spotkanie autorskie w bibliotece.
  3. Czytelnicze pikniki na stadionach – zorganizuj stoisko promujące książki podczas wydarzenia sportowego w lokalnym klubie.

Droga na „Stadion Marzeń” – gotowe materiały do pracy

Doskonałym wsparciem w realizacji podobnych działań są gotowe materiały, np. scenariusze zajęć stworzone w ramach projektu BookStadion. Wykorzystując fragmenty biografii piłkarzy, takich jak Kuba Błaszczykowski czy Kylian Mbappe, można uczyć dzieci cech przydatnych zarówno na boisku, jak i w życiu – odwagi, poświęcenia czy wytrwałości. Scenariusze dostępne są na stronie projektu i mogą być pomocne zarówno dla bibliotekarzy, jak i nauczycieli wychowania fizycznego.

„Piłkarze kontra pisarze” – kreatywne zajęcia

Innym ciekawym pomysłem są zajęcia „Piłkarze kontra pisarze”. W ich ramach uczniowie porównują sylwetki piłkarzy z postaciami literackimi. Robert Lewandowski może być zestawiony z Adamem Mickiewiczem a Leo Messi z J.R.R. Tolkienem. To nie tylko zabawa, ale także refleksja nad rolą, jaką sportowcy i pisarze odgrywają w swoich społecznościach, a nawet narodach.

Sport i literatura – drużyna marzeń

Sport odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu młodych ludzi, a biblioteka może stać się miejscem, które łączy sportowe pasje z kulturą i literaturą. „Piłka nożna tłumaczy świat” – te słowa z książki „Nadzieja FC” doskonale podsumowują sens działań promujących czytelnictwo poprzez sport. Warto je podjąć, by otworzyć młodym ludziom drogę do książek i nowych pasji.

Paweł Piwowarczyk

Cykl bezpłatnych szkoleń on-line dla promotorek i promotorów czytelnictwa

cykl szkoleń on-line

Instytut Książki zaprasza do udziału w cyklu bezpłatnych webinarów poświęconych czytelnictwu dzieci i młodzieży, organizowanych w ramach projektu „Mała książka – wielki człowiek”.

Spotkania online poprowadzą uznani eksperci i ekspertki oraz doświadczeni animatorzy i animatorki kultury. Udział w nich będzie zatem niezwykłą okazją do tego, by poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności w zakresie działań kierowanych do przyszłych i młodych czytelników, a także poznać wartościową literaturę dla dzieci i młodzieży.

KTO MOŻE WZIĄĆ UDZIAŁ I JAK SIĘ ZAPISAĆ?

Gorąco zachęcamy do uczestnictwa w webinarach wszystkich tych, którym temat czytelnictwa dzieci i młodzieży jest bliski, a zwłaszcza bibliotekarki i bibliotekarzy, nauczycielki i nauczycieli, animatorki i animatorów kultury oraz rodziców. Aby wziąć udział, wystarczy zarejestrować się, korzystając z linków podanych poniżej.  Udział w wydarzeniach jest całkowicie darmowy. Zapraszamy do rejestracji także te osoby, którym nie odpowiadają terminy spotkań, aby później mogły otrzymać dostęp do nagrań.  Osoby, które wezmą udział w webinarach, otrzymają specjalny certyfikat wystawiony przez Instytut Książki.  

PROGRAM I PRELEGENCI

Do współpracy zaprosiliśmy uznanych ekspertów i ekspertki w dziedzinie promocji czytelnictwa oraz doświadczonych animatorów i animatorki kultury, którzy podzielą się z nami swoją wiedzą i pasją. Poznajcie naszych prelegentów oraz program spotkań!

12.12.2024, godz. 18:00

Zaufajmy dzieciom! Wybór książek wbrew dorosłym

Zapisz się: TUTAJ

W czasie spotkania zastanowimy się, jak wspierać dzieci i młodzież w rozwijaniu ich czytelniczej pasji? Dlaczego ważne jest, aby akceptować ich literackie wybory, nawet jeśli różnią się od naszych upodobań? Jakie wsparcie oferować początkującym i młodym czytelnikom, aby pomóc im w kształtowaniu wrażliwości i gustu czytelniczego, a przede wszystkim zdolności krytycznego myślenia. Spotkanie będzie okazją do refleksji nad rolą dorosłych w budowaniu kultury czytelniczej młodych ludzi.

Prowadzi: Marta Lipczyńska-Gil

Absolwentka filologii polskiej na UMK w Toruniu. Redaktorka, autorka. Właścicielka wydawnictwa Hokus-Pokus, które założyła w 2003 roku. Od 2007 roku do dziś wydaje pismo o literaturze dla dzieci i młodzieży „Ryms”. Równolegle prowadzi portal www.ryms.pl. Wielokrotnie nagradzana za swoją działalność, otrzymała m.in. Nagrodę PS IBBY za upowszechnianie czytelnictwa czy Gwarancję Kultury TVP Kultura. Mama trójki dzieci, opiekunka dwóch psów.

13.12.2024, godz. 18:00

Jak prowadzić warsztaty artystyczne dla dzieci inspirowane literaturą… albo radość czytania według INSPIRO

Zapisz się: TUTAJ

W czasie spotkania porozmawiamy o tym, jak przygotować i poprowadzić inspirujące warsztaty dla dzieci inspirowane literaturą. Podpowiemy, jak przygotować prostą scenografię, jak wykorzystywać muzykę, gdzie szukać materiałów plastycznych, jak używać zmiennego tempa zajęć, aby utrzymać zainteresowanie dzieci i odpowiednie proporcje ruchu, bezruchu, zabawy i kontemplacji. Opowiemy o pomysłach, które sprawdziły się znakomicie i o tych, które nie sprawdziły się wcale, a także o: bezpiecznej wyspie, złośliwych krasnoludkach, wiszącej tafli wody i o tym, czego lepiej nie robić w brzuchu płetwala błękitnego!

Prowadzą: Beata Kwiecińska i Maciej Dąbrowski

Twórcy INSPIRO (www.inspiro.org ) organizatorzy setek warsztatów, nagradzani animatorzy kultury, którzy uwielbiają pracę z dziećmi, dla których zmieniają Świat. Są praktycznie nieteoretyczni. Fascynuje ich siła oddolnych inicjatyw, energia lokalnych społeczności i fakt, że wszystko jest możliwe. Przez 14 lat na zlecenie JST realizowali zadanie własne gminy, prowadząc projekt Dom Kultury INSPIRO. Stypendyści Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w roku 2016 w dziedzinie Zarządzanie kulturą i wspieranie rozwoju kadr kultury. Laureaci nagrody POLCUL za działania wspierające tworzenie społeczeństwa obywatelskiego oraz nagrody specjalnej MocArty RMF Classic. Laureaci Nagrody Animator Roku 2023 Miasta Krakowa. Wraz z KBF realizują projekty “Literackie Chwile w Pałacu Potockich”, “Wyjątkowe Chwile” oraz “Propagacje – szkolenia dla nauczycieli”.

17.12.2024, godz. 18:00

Od opowieści, do opowieści – storytelling w promocji czytelnictwa

Zapisz się: TUTAJ

Sztuka opowiadania baśni może stać się wspaniałym narzędziem do wprowadzenia dziecka w świat wyobraźni, a na późniejszych etapach rozwoju młodego człowieka przywracania mu sensu obcowania z literaturą. Jednak wykorzystanie tego narzędzia wymaga sporych umiejętności, szczególnie, gdy słuchaczem jest kilkuletnie dziecko. Albo znudzony wszystkim nastolatek. W czasie warsztatu porozmawiamy nie tylko o tym, co opowiedzieć, ale także: jakich słów użyć, jak pracować ciałem i co robić w sytuacjach kryzysowych.

Prowadzi: Mateusz Świstak

Opowiadacz, pisarz, edukator i podcaster. Ukończył edytorstwo na Wydziale Polonistyki UJ. Od ponad 11 lat zajmuje się wykorzystaniem szeroko pojętego storytellingu w edukacji. Prowadzi spotkania z opowieściami, baśniowy stand-up, warsztaty dla bibliotekarzy i nauczycieli, a także tworzy immersyjny storytelling do kilku polskich parków rozrywki (m. in. Rabkoland, Kosmiczne Ranczo). Jest zaangażowany w projekt “Mała książka – wielki człowiek” od 2018 roku. Autor bloga basnienawarsztacie.pl. Laureat nagrody specjalnej im. Astrid Lindgren za książkę Timburu.

18.12.2024, godz. 18:00

Uważne czytanie. Książki, które kształtują uważność, wspomagają relaksację i dbają o dziecięcy dobrostan

Zapisz się: TUTAJ

Z dobrostanem jest jak z ciepłym szalikiem w zimowy dzień… niby można bez niego, ale kiedy przyjemnie otula szyję, jakoś tak niestraszne życiowe zawieruchy! I o tym właśnie będzie nasze spotkanie – o książkach, które są i niczym szalik otulają małe, często pogubione emocje Dzieci. Ale nie ukrywajmy, one często opiekują też emocje tych starszych… W czasie spotkania posłuchamy opowieścią o 4 słowach na „ś”, bez których trudno wyobrazić sobie święta… Będzie pachnąco, magicznie i oczywiście książkowo.

Prowadzi: Hanka Warchałowska

Opiekunka dziecięcych emocji i certyfikowana nauczycielka uważności „Rosnę z uważnością”, nauczycielka przedszkolna, tutor, coach. ProwadzI szkolenia dla Rad pedagogicznych i rodziców, które pozwalają zadbać o swój dobrostan, bez potrzeby odkładania tego „na lepsze czasy”. Od kilku lat realizuje autorską metodę nauki wyciszania się i rozwijania uważności – zaczynając od krótkich chwil zatrzymania się, przez „zaopiekowanie” wszystkich emocji, po krótkie formy relaksacji z wsłuchiwaniem się w samego siebie. Autorka płyty „Wyciszanki Cioci Hanki” i książki „Okruszki uważności. Alfabet Mysi Gryzińskiej”.

19.12.2024, godz. 18:00

Jak otworzyć bibliotekę na potrzeby „najnajów” i ich rodziców?

Zapisz się: TUTAJ

W czasie webinaru rozmawiać będziemy o tym, jak wychować czytelnika już od pierwszych miesięcy życia dziecka? Co zrobić, by bibliotekom przybywało odbiorców wśród maluchów i młodych rodziców? Jak przygotować bibliotekarki i bibliotekarzy, mury bibliotek i księgozbiory dla potrzeb „najnajów”?

Prowadzi: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz

Filolożka polska, animatorka kultury, biblioterapeutka, terapeutka SI, laureatka w konkursie Książka Roku 2021 Polskiej Sekcji IBBY, w kategorii Upowszechnianie Czytelnictwa.  Autorka scenariuszy zajęć z książką i organizatorka wielu międzypokoleniowych i i interdyscyplinarnych (inspirowanych książkami) większych i mniejszych wydarzeń. Z najmłodszymi pracuje z książkami, łącząc ich poznawanie z innymi dziedzinami sztuki i życia. Z „najnajmłodszymi” zaś pracuje autorską metodą sensorycznego czytania, gdzie związek malucha z książką buduje się w oparciu o bliskość z osobą czytającą i wpływanie na zmysły. Związana z Fundacją 12 Kamienica  w Bydgoszczy, tam od lat kieruje inicjatywami adresowanymi do seniorów (jak Dzienny Dom Pobytu, kluby seniora, koncerty, warsztaty i animacje dla seniorów) i rodzin z dziećmi.

***

Regulamin udziału w webinarach: https://tiny.pl/d384w8t2

Szkolenia są realizowane w ramach projektu Instytutu Książki „Mała książka – wielki człowiek” ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

„Tyci, tyci” – nasza nowa książka dla nowo narodzonych dzieci

Tyci, tyci

Otwierając przed nowo narodzonym dzieckiem książkę, otwierasz przed nim świat. Twój ciepły, czuły głos towarzyszy mu w poznawaniu pierwszych słów, pozwala doświadczyć bliskości i bezpieczeństwa. Wiedząc, jak ważne jest czytanie od narodzin, Instytut Książki w ramach kampanii „Mała książka – wielki człowiek” przygotował dla noworodków oraz ich rodziców i opiekunów szczególną publikację. Książka „Tyci, tyci” autorstwa Doroty Gellner i Joanny Kłos od listopada 2024 r. jest przekazywana nowo narodzonym dzieciom na oddziałach położniczych ponad 90% wszystkich szpitali w Polsce. Każdego roku do najmłodszych czytelników trafi ponad 200 tysięcy książek.

Znakomity duet, który stworzył książkę „Tyci, tyci”

Tyci, tyci to zbiór 12 wierszy napisanych przez Dorotę Gellner, jedną z najwybitniejszych współczesnych poetek piszących dla dzieci, znaną nie tylko ze świetnych utworów poetyckich, ale też piosenek dla najmłodszych m.in. „Ogórek wąsaty” czy „Zuzia – lalka nieduża”. Ciepłe, pogodne ilustracje do książki stworzyła Joanna Kłos, którą najmłodsi czytelnicy pokochali przede wszystkim za sprawą niezwykle popularnej serii o przygodach Pucia. Wierzcie nam na słowo – te ilustracje mają w sobie tyle uroku i energii co małe dzieci!

Świat bliski dziecku

Tyci, tyci to mała książka, która próbuje pomieścić w sobie cały świat dziecka. Mamy zatem dom, członków rodziny, codzienne czynności, pory roku, zabawę, a nawet pierwszą wyprawę nad morze. Pełne czułości i humoru wiersze rozbudzają dziecięca ciekowość i ukazując całą gamę emocji i wrażeń, jakie towarzyszą najmłodszym w pierwszych latach życia. Zapraszają je do doświadczania świat, ale też do czytania razem z najbliższymi wszystkimi zmysłami.

Tyci, tyci to książka zaprojektowana z myślą o niemowlętach – kartonikowa, z zaokrąglonymi rogami i spełniająca wszystkie normy bezpieczeństwa – tak, by już bardzo małe dziecko mogło się nią bawić, samo przewracać kartki, a nawet brać ją do buzi. Wiersze Doroty Gellner doskonale oddają rzeczywistość pierwszych miesięcy życia z dzieckiem oraz towarzyszące im radości i wyzwania, ale znajdziemy w nich też szczyptę magii. Cóż bowiem bardziej niż poezja może rozbudzić dziecięca wyobraźnię, a rodzicom pokazać, że w tym, co z pozoru zwykłe, można – przy odrobinie uważności – znaleźć momenty do wspólnych zachwytów.

Czytajmy dzieciom poezję

Czytanie poezji niemowlętom niesie za sobą wiele korzyści, które wpływają na ich rozwój językowy, emocjonalny i sensoryczny. Po pierwsze, rytm, rym i melodia poezji mają niezwykle stymulujący wpływ na młody mózg. Regularny kontakt z językiem poetyckim pomaga niemowlętom rozwijać słuch fonemowy – zdolność rozróżniania dźwięków w mowie, co stanowi kluczowy fundament do późniejszego opanowania języka. Dodatkowo, poezja angażuje emocje dzięki sugestywnym obrazom i prostym, ale znaczącym słowom. Dziecko, słuchając poezji, nie tylko czuje rytm i melodię języka, ale także uczy się podstawowych wzorców emocjonalnych, które budują jego więź z czytającym opiekunem. Czas spędzony razem nad książką, kiedy rodzic czy opiekun czyta w czuły sposób, sprzyja tworzeniu poczucia bezpieczeństwa i wzmacnia relację.

Podsumowanie raportów bibliotek z edycji 2023/24 

raport

„Mała książka – wielki człowiek” to jeden z największych na świecie programów promujących czytelnictwo już od narodzin, w ramach którego rocznie do dzieci w całej Polsce trafia ponad 800 tysięcy książek. 

Już od ośmiu lat przekazujemy specjalne Wyprawki Czytelnicze:  

  • rodzicom nowo narodzonych dzieci w ponad 90% szpitali w Polsce,  
  • dzieciom w wieku przedszkolnym w blisko 7 000 bibliotek publicznych w Polsce,  
  • pierwszoklasistom we wszystkich szkołach podstawowych w Polsce.  

Nasza misja nie kończy się jednak na przekazaniu książek. Realizujemy ogólnopolską kampanię medialną, organizujemy warsztaty czytelnicze i wiele innych aktywności, przekonując dorosłych do czytania dzieciom, ale i pokazując najmłodszym, jak ważna jest obecność książek w ich życiu. Działania na tak wielu płaszczyznach nie byłyby możliwe bez zaangażowania wielu podmiotów, instytucji i osób.  

Szczególne miejsce wśród naszych partnerów zajmują biblioteki publiczne, z pomocą których realizujemy drugi etap programu kierowany do przedszkolaków. To tam dzieci odbierają swoją drugą Wyprawkę Czytelniczą, ale i angażują się w czytelniczą zabawę, dzięki której stają się ich stałymi bywalcami i bywalczyniami. Zaś bibliotekarki i bibliotekarze, którzy wręczają początkującym czytelnikom wyprawki, a następnie doradzają im w wyborze lektur, stają się dla nich ważnymi literackimi autorytetami, a dla nas – organizatorów – ambasadorami programu. To między innymi dzięki ich doświadczeniom i spostrzeżeniom dowiadujemy się, jak kształtują się nawyki czytelnicze  młodych ludzi, a także z jakim odbiorem spotykają się nasze działania.  

Każdego roku koordynatorki i koordynatorzy reprezentujący biblioteki główne oraz ich filie składają raporty końcowe, które są źródłem danych ilościowych oraz jakościowych z realizacji programu w blisko 7 000 bibliotek.  

Rozpoczęliśmy właśnie 8. edycję programu „Mała książka – wielki człowiek”, w której bierze udział 6 878 bibliotek, co stanowi aż 90,85% wszystkich bibliotek publicznych w Polsce. Choć liczba bibliotek uczestniczących w projekcie jest już bardzo wysoka, ogromnie cieszy nas fakt, że w ostatnich latach nadal obserwujemy jej wzrost.  

Jest to doskonały moment do podsumowania ostatniej edycji programu 2023/2024 w bibliotekach.  

Analiza 2194 raportów, które złożyli koordynatorzy i koordynatorki reprezentujący 6 769 bibliotek publicznych dowiodła, że w edycji 2023/24: 

  • 148 685 przedszkolaków odebrało Wyprawki Czytelnicze, 
  • 66% z nich stanowili nowi czytelnicy, którzy zapisali się do biblioteki przy okazji przystąpienia do programu, 
  • blisko 53% spośród nich odwiedziło bibliotekę, wypożyczając książki, przynajmniej 10 razy. 

Końcowe raporty bibliotek są dla nas kluczowe w kontekście planowania naszych przyszłych działań. Ponadto koordynatorzy i koordynatorki dzielą się w nich opiniami na temat różnych aspektów programu – zaczynając od jego założeń, a kończąc na wpływie na czytelnictwo dorosłych i relacje między bibliotekarzami a czytelnikami. Oceny te były dokonywane w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznaczało „nie podobało mi się”, a 5 – „bardzo mi się podobało” lub były badane w formie pytań z zamkniętymi odpowiedziami. 

IDEA PROJEKTU 

Idea projektu bardzo podobała się 79,9% ankietowanym bibliotekarzom, którzy przyznali jej najwyższą ocenę. Ocenę 4 wystawiło 17,4% respondentów, natomiast oceny od 1 do 3 przyznało odpowiednio: 0,8%, 0,1% i 1,8% bibliotekarzy. 

WYPRAWKA CZYTELNICZA 

W skład Wyprawki Czytelniczej dla przedszkolaków w edycji 2023/24 weszła książka Wojciecha Widłaka pt. Krasnal w Krzywej Czapce zilustrowana przez Aleksandrę Krzanowską. Tekst książki bardzo podobał się 57,4% bibliotekarzy, a 30,1% pytanych uznało go za dobry. Ocenę 3 przyznało 10,8% koordynatorów, natomiast mniej niż 2% oceniło tekst na 1 lub 2. Ilustracje wysoko oceniło 60,8% bibliotekarzy, uznając je za bardzo udane (ocena 5), a 29,5% wystawiło im ocenę 4. Ocenę 3 przyznało 8,2% ankietowanych, a poniżej 2% pytanych oceniło je na 1 lub 2. 

MATERIAŁY PROMOCYJNE 

Poza Wyprawkami Czytelniczymi przygotowujemy dla bibliotek także materiały promocyjne, przy pomocy których dzieci mogą brać udział w czytelniczej zabawie (zbierać naklejki i dyplomy za wypożyczane książki), a koordynatorki i koordynatorzy mogą promować program lokalnie. Bibliotekarze zapytani o to, jak materiały te podobały im się pod względem estetycznym, w zdecydowanej większości ocenili je na 5. Materiały bardzo podobały się 74,5% pytanym i podobały się 22,8% pytanym. Na 3 oceniło je grupa 1,6% bibliotekarzy. Ocenę 1 lub 2 przyznało łącznie 1,1% koordynatorów. 

ORGANIZACJA  

Realizacja programu „Mała książka – wielki człowiek” to duże przedsięwzięcie także pod względem organizacyjnym. Moment, w którym przedszkolak odbiera swoją Wyprawkę Czytelniczą, poprzedza szereg działań. Z tego względu każdego roku pytamy bibliotekarzy również o to, jak oceniają organizację programu – kwestie logistyczne, komunikację, jasność zasad. Komunikację z organizatorem oceniło na piątkę 78,7% bibliotekarzy. Za dobrą uznało ją 17,4% pytanych, którzy ocenili ten aspekt na 4. Ocenę 3 przyznało w tej kategorii 3,3% bibliotekarzy. Mniej niż 1% bibliotekarzy oceniło ją na 1 i 2. 

CZYTELNICTWO DOROSŁYCH 

Warto pamiętać o tym, że beneficjentami programu „Mała książka – wielki człowiek” są także towarzyszący dzieciom w czasie odwiedzin w bibliotekach rodzice i opiekunowie. W skład Wyprawki Czytelniczej poza książką wchodzi także broszura przeznaczona specjalnie dla nich i przedstawiająca korzyści ze wspólnego czytania. Dbamy o to, by dorośli opiekunowie byli obecni w czasie, gdy ich dzieci dołączają do programu i rozpoczynają czytelniczą zabawę. W ten sposób czytanie staje się ich wspólną sprawą. Wspólne wizyty w bibliotece są także okazją dla samych rodziców do tego, by wypożyczać lektury dla siebie. Ponad połowa ankietowanych bibliotekarzy (50,3%) potwierdziła, że nasz program przyczynił się do wzrostu liczby dorosłych czytelników. 42,9% respondentów miało trudności z udzieleniem jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, natomiast tylko 6,8% odpowiedziało, że program nie wpłynął na liczbę dorosłych czytelników. 

RELACJA BIBLIOTEKARZ–CZYTELNIK 

Powodzenie naszego programu zależy w dużej mierze od zaangażowania samych bibliotekarzy, którzy dla początkujących czytelników często są pierwszymi literackimi autorytetami – pomagają im w wyborze pierwszych lektur, co jest ważnym, często formującym nawyki czytelnicze doświadczeniem. Nasze badania pokazały, że dla 66% przedszkolaków moment dołączenia do programu i odebrania Wyprawki Czytelniczej był także momentem zapisania się do biblioteki. Okazuje się, że stworzone w ten sposób ramy do spotkania właśnie w bibliotece mogą mieć niebagatelny wpływ także na kształtowanie się relacji pomiędzy bibliotekarzami i młodymi czytelnikami. Aż 79,7% koordynatorów zadeklarowało w ostatnim raporcie, że dzięki naszemu programowi poprawiły się relacje pomiędzy nimi a czytelnikami. Grupie 19,2% koordynatorów trudno było jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Natomiast zaledwie 1% pytanych bibliotekarzy wskazał, że projekt nie wpłynął na ten aspekt ich pracy. Wyniki te pokazują, że nasz program tworzy warunki do kształtowania się przyjaznego i wspierającego środowiska czytelniczego dla młodego pokolenia. Biblioteki dostrzegają i wykorzystują ten potencjał, organizując wokół naszych Wyprawek Czytelniczych lekcje biblioteczne i warsztaty dla przedszkolaków, ale także dbając o to, by sama przestrzeń była zachęcająca dla dzieci do powrotów i kolejnych odwiedzin. Aż 92,1% koordynatorek i koordynatorów wskazało w ostatnim raporcie, że w ich bibliotekach znajdują się kąciki czytelnicze dla dzieci. Bibliotekarze doskonale wiedzą o tym, że miejsce spotkania z książką ma znaczenie i dbają o to, by było ono atrakcyjne i przyjazne dla dzieci.  

SPOŁECZNOŚĆ 

Nie mniej ważna jest dla nas sama społeczność bibliotekarzy i animatorów, która powstała wokół programu „Mała książka – wielki człowiek” w ciągu ośmiu lat jego trwania. Spotykamy się na warsztatach czytelniczych, webinarach, festiwalach, jesteśmy w stałym kontakcie m.in. dzięki social mediom. W ostatnim raporcie zapytaliśmy koordynatorki i koordynatorów, czy śledzą naszą stronę internetową i media społecznościowe – 95,3% bibliotekarzy odpowiedziało twierdząco, a zaledwie 4,7% spośród nich stwierdziło, że z nich nie korzysta. Jest to dla nas niezwykle ważny komunikat, który potwierdza duże zainteresowanie publikowanymi przez nas materiałami.    

POZNAJ KOMPLETNY RAPORT  

Gorąco zachęcamy do zapoznania się z kompletnym raportem z edycji 2023/2024 w bibliotekach: TUTAJ. Jednocześnie pragniemy zaznaczyć, że cały czas poddajemy nasze działania ewaluacji i oceniamy, jakie efekty przynosi każdy etap naszego programu. Prowadzimy ogólnopolskie badania ilościowe i jakościowe dotyczące m.in. wpływu programu bookstartowego Instytutu Książki na praktyki czytelnicze dzieci i ich rodzin oraz rozpoznawalności i społecznej oceny kampanii. Wnioski z badań potwierdzają skuteczność realizowanych działań proczytelniczych, ale i są interesującym źródłem informacji na temat tego, jak kształtują się nawyki czytelnicze wśród młodych odbiorców.   

Projekt „Mała książka – wielki człowiek” włącza się w szkolenie położnych i namawia do głośnego czytania dzieciom od pierwszych chwil życia

szkolenie dla położnych

Instytut Książki we współpracy z Fundacją Powszechnego Czytania zainicjował kurs online dla położnych i personelu medycznego zajmującego się kobietami w ciąży, pod nazwą „Siła głośnego czytania. Wpływ wczesnej interwencji czytelniczej na zdrowie i rozwój dzieci”.  

W ramach szkolenia uczestnicy dowiedzą się m.in. o najnowszych badaniach dotyczących rozwoju kompetencji językowych u dzieci. Program kursu dostarcza również praktycznej wiedzy na temat wpływu głośnego czytania na zdrowie i rozwój najmłodszych, zachęcając jednocześnie do promocji czytelnictwa wśród rodziców już od narodzin dziecka. Ukończenie kursu gwarantuje zdobycie certyfikatu. Swoją wiedzą ekspercką podzielą się z uczestnikami: lek. Magdalena Ossolińska, specjalistka w dziedzinie pediatrii i pulmonologii dziecięcej oraz prof. Barry Zuckerman, wieloletni dziekan Wydziału Pediatrii na Boston University School of Medicine. 

Fundacja Powszechnego Czytania od dwóch lat organizuje szkolenia dla lekarzy pediatrów i lekarzy rodzinnych oraz stara się dostarczać książki do gabinetów pediatrycznych, dlatego z przyjemnością włączyliśmy się w ogólnopolski projekt „Mała książka – wielki człowiek”, który od lat zachęca rodziców do czytania swoim dzieciom i co najważniejsze dba o to, by dostęp do książki miało każde dziecko – mówi Katarzyna Konopka, członkini zarządu Fundacji Powszechnego Czytania. 

„Mała książka – wielki człowiek” to kampania, w ramach której rodzice otrzymują wyjątkowe wyprawki: książkę dla dzieci „Tyci, tyci” autorstwa Doroty Gellner, z ilustracjami Joanny Kłos oraz ulotkę informacyjną dla opiekunów, ukazującą nieocenioną rolę czytania w rozwoju ich dziecka. Wyprawkę czytelniczą otrzymuje miesięcznie blisko 20 tys. rodziców nowo narodzonych dzieci w ponad 90% szpitali w Polsce. 

Jesteśmy przekonani, że wczesne wprowadzenie dzieci do świata książek ma ogromny wpływ na ich rozwój emocjonalny, intelektualny i społeczny. Chcemy, by położne miały wiedzę na ten temat i przekonywały rodziców do czytania swoim dzieciom od narodzin. Zależy nam, aby stały się pierwszymi ambasadorkami czytania, dlatego przygotowaliśmy dla nich specjalne szkolenie  – mówi Katarzyna Humeniuk koordynatorka projektu „Mała książka – wielki człowiek” oraz organizatorka szkolenia z ramienia Instytutu Książki. 

Szkolenie obejmie ponad 1000 położnych w całej Polsce. Udział w szkoleni jest bezpłatny, zainteresowane osoby zapraszamy na stronę: https://pelargos.pl/szkolenie-polozna-doradca-insytutu-ksiazki/

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Aby dowiedzieć się więcej zapraszamy na stronę: www.wielki-czlowiek.pl  

Światowy Dzień Wcześniaka i promocja czytelnictwa w ICZMP w Łodzi

Światowy Dzień Wcześniaka

Z okazji Światowego Dnia Wcześniaka lekarze z Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki (ICZMP) w Łodzi połączyli siły z Instytutem Książki i kampanią „Mała książka – wielki człowiek”, aby podkreślić znaczenie czytania najmniejszym pacjentom. W trakcie konferencji prasowej, która odbyła się 15 listopada, eksperci dzielili się wynikami badań i doświadczeniami związanymi z wpływem głosu rodziców oraz czytania na rozwój wcześniaków.

Prof. Iwona Maroszyńska, dyrektor ICZMP, wskazała, że czytanie wcześniakom ma niezwykle pozytywny wpływ – redukuje poziom stresu, wspiera rozwój poznawczy i emocjonalny oraz wzmacnia więzi z rodzicami. Z kolei prof. Ewa Gulczyńska, kierująca Kliniką Neonatologii, Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka, podkreśliła, że czytanie jest kontynuacją bodźców, które dziecko mogło odbierać jeszcze w życiu płodowym. Jak zauważyła, wiele rodzin zaczyna czytać dzieciom już w trakcie ciąży, a po narodzinach wcześniaka, nawet w warunkach intensywnej terapii, głos rodzica daje dziecku poczucie spokoju i bezpieczeństwa.

Eksperci wskazali także na ogromne korzyści, jakie niesie zaangażowanie ojców w czytanie i opiekę nad dzieckiem. Połączenie tej aktywności z kangurowaniem, czyli kontaktem „skóra do skóry”, jest szczególnie ważne na oddziałach neonatologicznych. Buduje nie tylko więź, ale również pozytywnie wpływa na stan emocjonalny i fizyczny wcześniaka.

Kąciki czytelnicze dla dzieci w ICZMP

Z okazji obchodów Światowego Dnia Wcześniaka Instytut Książki przygotował dla najmłodszych pacjentów i pacjentek ICZMP wyjątkowy projekt promujący czytelnictwo. W dwóch pawilonach szpitala – przy oddziałach pediatrycznym i neonatologicznym – powstały kąciki czytelnicze, które będą służyć zarówno dzieciom, jak i ich opiekunom. W tych specjalnie zaaranżowanych przestrzeniach dzieci będą mogły posłuchać książek czytanych przez animatorów. Kąciki zostały zaprojektowane jako miejsca pełne ciepła i pozytywnej energii, które mają wspierać rodziny w budowaniu bliskości oraz oswajaniu trudnych doświadczeń związanych z hospitalizacją. 

Rodzicom wcześniaków przebywających na oddziale neonatologii została przekazana nasze najnowsza książka dla niemowląt „Tyci, tyci” Doroty Gellner i Joanny Kłos. Książka jest przekazywana nowo narodzonym dzieciom i ich opiekunom na oddziałach położniczych w ponad 90% szpitali w Polsce.

Ale to nie wszystko! W piątek 15 listopada przed Instytutem Centrum Zdrowia Matki Polki pojawił się niezwykły żółty Czytobus, czyli mobilna strefa czytelnicza przygotowana dla dzieci przebywających w szpitalu. W autobusie na najmłodszych pacjentów czekały darmowe książki, jak również zabawy i animacje czytelnicze. Czytobus stanie pod szpitalem także w poniedziałek 18 listopada. Zapraszamy przed ICZMP w Łodzi przy ul. Rzgowskiej 281/289, w godzinach 9.00-14.30. 

Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki: troska o rozwój od pierwszych chwil życia

ICZMP, jako szpital o najwyższym stopniu referencyjności, co roku przyjmuje tysiące pacjentów, w tym liczne przypadki ciąż wysokiego ryzyka z całej Polski. Na świat przychodzi tu około 4 tysięcy dzieci rocznie, z czego aż 25% to wcześniaki.

Dzięki inicjatywom takim jak promowanie czytania wcześniakom czy tworzenie kącików czytelniczych, ICZMP pokazuje, że opieka nad najmłodszymi pacjentami to nie tylko nowoczesne leczenie, ale także wspieranie ich emocjonalnego i poznawczego rozwoju. Szpital wychodzi naprzeciw potrzebom rodzin, pomagając budować relacje z dziećmi już od pierwszych chwil ich życia, nawet w trudnych warunkach.

Niezwykle cieszymy się, że Instytut Książki wraz z kampanią „Mała książka – wielki człowiek” pomógł współtworzyć to ważne wydarzenie.

Więcej o roli czytania w życiu wcześniaków oraz wydarzeniach przygotowanym z okazji Światowego Dnia Wcześniaka możecie posłuchać w rozmowie prof. Ewy Gulczyńskiej z Kliniki Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Instytutu CZMP oraz Gabrieli Dul z Instytutu Książki w programie „Rozmowa dnia” w TVP3.

Zachęcamy też do przeczytania naszego nowego artykułu na temat korzyści wynikających z czytania wcześniakom.

Dlaczego czytanie wcześniakom ma kluczowe znaczenie dla ich rozwoju?

czytanie wcześniakom

Dzieci urodzone przedwcześnie często wymagają szczególnej troski i wsparcia. Ich rozwój przebiega w nieco innym rytmie niż dzieci urodzonych o czasie, dlatego wczesna stymulacja jest kluczowa dla ich zdrowia i dobrego samopoczucia. Czytanie wcześniakom – choć na pierwszy rzut oka może wydawać się niestandardowe – jest jednym z najskuteczniejszych sposobów wspierania ich rozwoju fizycznego, emocjonalnego i poznawczego.

Dźwięk jako pierwszy kanał poznawania świata

    Dla noworodka słuch jest jednym z podstawowych zmysłów umożliwiających poznawanie otoczenia. Jeszcze w łonie matki dziecko zaczyna rozpoznawać dźwięki, szczególnie głosy mamy i taty, które docierają do niego przez wody płodowe. Neonatolodzy podkreślają, że w ostatnich tygodniach ciąży dziecko rozwija zdolność zapamiętywania tych bodźców dźwiękowych, co staje się istotnym elementem jego poczucia bezpieczeństwa.

    W przypadku wcześniaków, które często przychodzą na świat przed 30. tygodniem ciąży, doświadczenia te są brutalnie przerwane. Trafiają one do środowiska pełnego obcych dźwięków: alarmów medycznych, szumu respiratorów i rozmów personelu medycznego. Brakuje im natomiast znajomego głosu rodziców, który w naturalny sposób koiłby ich niepokój. Jak podkreśla prof. Iwona Maroszyńska, dyrektor Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, regularne czytanie wcześniakom przy inkubatorze pozwala budować silniejsze relacje z rodzicem i pomaga dziecku oswajać się z trudnym środowiskiem oddziału intensywnej terapii.

    Regulacja rytmu i poprawa kondycji fizycznej

    Czytanie wcześniakom, szczególnie kiedy towarzyszy mu dotyk rodzica, wpływa także na regulację rytmu serca i oddechu dziecka. Badania wykazały, że głos opiekuna odczytującego tekst lub nucącego proste piosenki uspokaja wcześniaki, co stabilizuje ich parametry fizjologiczne, takie jak rytm serca, oddychanie i ciśnienie krwi.

    Budowanie więzi

    Czytanie wcześniakom to także inwestycja w ich przyszłość. Wspólne chwile z książką pomagają budować więzi rodzinne, dają dziecku poczucie bezpieczeństwa i wspierają jego rozwój poznawczy. Badania pokazują, że dzieci, którym czytano od najmłodszych chwil życia, lepiej rozwijają umiejętności językowe, wykazują większą ciekawość świata i mają lepszą zdolność koncentracji.

    Dla wcześniaków, które zaczynają życie z trudniejszej pozycji, każda forma wsparcia ich rozwoju jest niezwykle cenna. Jak zauważa prof. Maroszyńska, czas spędzony z książką może odwrócić uwagę rodziny od problemów związanych z intensywną terapią, a w dłuższej perspektywie pomóc w wychowaniu dziecka na silnego i mądrego człowieka.

    Rozwój słuchu i języka

    Czytanie wcześniakom wspiera rozwój słuchu, który po narodzinach nadal intensywnie się kształtuje. Dla dzieci urodzonych przedwcześnie jest to szczególnie ważne, ponieważ ekspozycja na język pomaga rozwijać zdolności komunikacyjne. Im więcej słów i melodii słyszy wcześniak, tym lepiej jego mózg przyswaja różne elementy języka – od rytmu po strukturę i intonację.

    Wsparcie dla rodziców: redukcja stresu i wzmacnianie poczucia sprawczości

    Narodziny wcześniaka są dla rodziców często źródłem stresu i niepokoju o zdrowie dziecka. Czytanie staje się dla nich sposobem na aktywne zaangażowanie się w rozwój dziecka, nawet w warunkach szpitalnych, gdzie mają ograniczone możliwości opieki. Czytając, rodzice czują, że wpływają pozytywnie na dziecko, co wzmacnia ich poczucie sprawczości i pomaga radzić sobie ze stresem związanym z sytuacją wcześniactwa.

    Tworzenie podstaw pod przyszłe zainteresowanie książkami

    Dla wcześniaków, które spędzają długie tygodnie w szpitalu, regularne czytanie może być początkiem nawyku i rytuału, który kontynuowany w domu, staje się stałym elementem życia codziennego. Wprowadzenie książek od pierwszych dni życia może stworzyć fundamenty pod zainteresowanie literaturą i budować pozytywne skojarzenia z czytaniem.

    Wskazówki dla rodziców: jak czytać wcześniakom?

    1. Wybieraj krótkie, spokojne teksty, najlepiej rymowane – szczególnie takie, które mają rytmiczną melodię i przyjazne brzmienie, ponieważ dobrze wpływają na rozwój słuchu i przyswajanie języka.
    2. Utrzymuj bliski kontakt – gdy jest to możliwe, czytaj dziecku, trzymając je blisko siebie, najlepiej skóra do skóry.
    3. Czytaj regularnie – kilka minut dziennie może stworzyć ważny rytuał, który będzie kontynuowany w domu po wypisaniu ze szpitala.
    4. Współpracuj z personelem medycznym – niektóre szpitale oferują specjalne programy czytelnicze dla wcześniaków, które wspierają rozwój dzieci i rodziców.

    Czytaj dziecku od narodzin – nowa odsłona kampanii Instytutu Książki w Centrum Zdrowia Matki Polki

    Czytobus

    Już w najbliższych dniach Łódź stanie się miejscem wyjątkowej akcji promującej czytanie dzieciom od pierwszych chwil życia. W piątek (15.11) oraz w poniedziałek (18.11) przed Instytutem Centrum Zdrowia Matki Polki pojawi się charakterystyczny żółty, szkolny autobus, czyli mobilna strefa czytelnicza, przygotowana dla dzieci przebywających w szpitalu. Co jeszcze czeka na małych pacjentów i ich rodziny?

    W ramach wydarzenia przed szpitalem stanie specjalny Czytobus – przestrzeń do wspólnego czytania, z dostępem do wielu ciekawych tytułów. Wewnątrz Czytobusa będzie można znaleźć m.in. książkę pt. „Tyci, tyci” autorstwa Doroty Gellner z ilustracjami Joanny Kłos, którą otrzymuje każdy noworodek urodzony w szpitalu objętym projektem Instytutu Książki #małaksiążkawielkiczłowiek w ramach tzw. wyprawki czytelniczej. Projektem objętych jest ponad 90% szpitali położniczych w całej Polsce. Tegoroczna odsłona projektu realizowana jest pod hasłem „Czytaj dziecku od narodzin!”.

    – Pragniemy dzięki naszej akcji wspierać rozwój mowy i emocji u dzieci już od pierwszych dni życia. Zachęcamy rodziców do regularnego czytania, by w ten sposób tworzyć więzi z dziećmi, co ma kluczowe znaczenie dla ich rozwoju – mówi Grzegorz Jankowicz, dyrektor Instytutu Książki.

    W Czytobusie znajdą się również dodatkowe ciekawe propozycje Instytutu Książki skierowane do różnych grup wiekowych, takie jak:

    • „Krasnal w Krzywej Czapce” – książka dla dzieci w wieku 4-6, dystrybuowana w bibliotekach, wręczana przy założeniu karty czytelniczej dziecku;
    • „Wnuczka Antykwariusza” – książka dla dzieci w wieku 7-9, dystrybuowana przez szkoły dla pierwszoklasistów, by zachęcić uczniów do czytania od pierwszej klasy szkoły podstawowej.

    W Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki zostaną również zaaranżowane przyjazne dla dzieci kąciki czytelnicze (przy oddziale pediatrycznym i neonatologicznym), gdzie mali pacjenci i ich opiekunowie będą mogli posłuchać książek czytanych przez animatorów. Na uczestników czekać będą także niespodzianki, takie jak zestawy książeczek, naklejki oraz gadżety przygotowane w ramach akcji.

    – Wizyta u lekarza, w placówce medycznej, to dla dziecka duży stres. Poprzez naszą akcję chcemy pokazać, że czytanie pomaga oswoić ten stres u dziecka, opiekunom daje narzędzie do wzmocnienia więzi rodzicielskich, a placówkom medycznym pozwala budować przyjazny wizerunek wśród najmłodszych pacjentów, jak również ich rodziców – mówi Gabriela Dul z Zespołu Programowego Instytutu Książki.

    Współpraca i zaangażowanie społeczne

    „Mała książka – wielki człowiek” to kampania, która ma na celu uświadomienie rodzicom, jak ważne jest wczesne rozpoczęcie przygody z książkami. Czytanie od pierwszych dni życia wspiera rozwój językowy i emocjonalny dzieci, co w przyszłości przekłada się na lepsze wyniki w nauce oraz łatwiejsze nawiązywanie relacji społecznych. Więcej informacji o tej kampanii można znaleźć na stronie: www.wielki-czlowiek.pl.

    Wydarzenie czytelnicze zorganizowane w ICZMP w Łodzi w ramach kampanii pokazuje, że czytać dziecku można wszędzie – nawet u lekarza. Bo mała książka buduje wielkich (zdrowych) ludzi.

    – To nie przypadek, że kampanię w Instytucie „Centrum Zdrowia Matki Polki” organizujemy w połowie tego miesiąca – mówi Prof. Ewa Gulczyńska, kierownik Kliniki Neonatologii, Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka ICZMP. – 17 listopada obchodzimy Światowy Dzień Wcześniaka. To bardzo ważne święto, bo przypomina o wielu naszych pacjentach. Wcześniaki spędzają w szpitalu dużo czasu, niektóre nawet kilka miesięcy. Zachęcamy rodziców, by byli z nimi jak najwięcej, bo wszystkie dzieci, a wcześniaki w szczególności, potrzebują bliskości. Zawsze cieszymy się, gdy widzimy mamę lub tatę, którzy w oddziale neonatologicznym czytają dziecku. Ono zna ich głos z życia płodowego i słuchając, uspokaja się. Wspólna lektura pozwala odwrócić uwagę rodziny od problemów intensywnej terapii. Czas spędzony z książką pozwala na budowanie więzi i poczucia bezpieczeństwa. Dzięki temu nasi najmniejsi pacjenci mogą wyrosnąć na silnych i mądrych ludzi – dodaje Pani Profesor.

    Serdecznie zapraszamy wszystkich mieszkańców Łodzi do udziału w wydarzeniach organizowanych w dniach 15 i 18 listopada w ICZMP w Łodzi przy ul. Rzgowskiej 281/289, w godzinach 9.00-14.30. To wyjątkowa okazja, by pokazać dzieciom, że czytanie może być fascynującą przygodą, która otwiera drzwi do nieograniczonego świata wyobraźni.

    ***

    Kampania „Mała książka – wielki człowiek” to projekt bookstartowy, który realizowany jest od 2017 roku przez Instytut Książki oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach tej inicjatywy przekazywane są bezpłatne „Wyprawki Czytelnicze”, przeznaczone dla noworodków, przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych. Celem kampanii jest przypomnienie o korzyściach płynących ze wspólnego czytania z dzieckiem już od pierwszych miesięcy życia. Projekt ma na celu kształtowanie nowego pokolenia czytelników, angażując rodziców, opiekunów oraz całe otoczenie, w tym szpitale, przedszkola, biblioteki i szkoły.

    W kampanii uczestniczy 321 szpitali położniczych, niemal 7000 bibliotek publicznych oraz ponad 13 300 szkół podstawowych w całej Polsce. To największy program bookstartowy w Europie, który wyróżnia się skalą oddziaływania i poziomem zaangażowania środków publicznych, a także należy do jednych z największych tego typu inicjatyw na świecie. Kampania „Mała książka – wielki człowiek” jest częścią międzynarodowej sieci EURead oraz Global Network for Early Years Bookgifting.